Arsen to za sprawą arszeniku (trójtlenku arsenu) najbardziej spopularyzowana przez opowieści detektywistyczne trucizna. Dawka toksyczna arszeniku wynosi około 10–50 mg, śmiertelna przy ostrym zatruciu 70–200 mg lub 1 mg/kg m.c./dzień (przy dużym zróżnicowaniu tolerancji osobniczej). Arszenik ma właściwości kancerogenne według standardów IARC, OSHA, ACGIH, NTP i EPA. IARC klasyfikuje go w grupie 1 czynników rakotwórczych. Od ok. 1000 lat arszenik był stosowany jako trucizna na gryzonie, ponieważ jest bezbarwny, bez smaku i zapachu.

Jednak toksyczność arsenu i jego związków jest znacząco różna. Nieorganiczne związki, w których arsen występuje na III i V stopniu utlenienia (np. ww arszenik), charakteryzują się największą toksycznością, a na domiar złego są znakomicie przyswajane drogą pokarmową.

Z kolei niektóre organiczne związki arsenu, jak np. arsenobetaina, są niemal obojętne dla organizmów żywych. Z tego właśnie powodu ocena bezpieczeństwa produktu żywnościowego wymaga oznaczenia poszczególnych form arsenu, a nie tylko jego całkowitej zawartości.

Szkodliwy wpływ arsenu na ludzki organizm

Zatrucie toksycznymi związkami arsenu daje:

• objawy ostre, jak: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka – gwałtowna, prowadząca do odwodnienia, bóle głowy, wylewy do mózgu, utrata przytomności, wstrząs, śmierć;
• objawy podostre: zapalenie spojówek i błon śluzowych jamy nosowej i gardła, utrata apetytu, osłabienie, obniżenie temperatury ciała;
• w wypadku mniejszej dawki lub zatrucia przewlekłego: nudności, wymioty, biegunka, później odwodnienie, ostra niewydolność nerek. W późniejszym okresie, o ile wcześniej nie nastąpi śmierć pojawiają się objawy uszkodzenia wątroby (żółtaczka) i układu nerwowego (polineuropatie).

Inne częste objawy zatrucia przewlekłego to:

• zmiany skórne,
• zapalenia błon śluzowych,
• bóle brzucha,
• biegunki,
• niedokrwistość,
• niedowłady i zaniki mięśni,
• wypadanie włosów,
• hiperpigmentacja skóry,
• prążkowanie paznokci (pasma Meesa) i ich łamliwość.

Jeśli podejrzewacie Państwo u siebie lub u swoich dzieci zatrucie metalami, w tym arsenem, ołowiem, kadmem czy aluminium/glinem lub rtęcią i chcielibyście sprawdzić obciążenie tymi pierwiastkami, w naszym gabinecie możemy wykonać dwa badania diagnostyczne:

• test obciążeń – identyfikuje obciążenie organizmu nie tylko metalami (aluminium, arsen, beryl, rtęć, kadm, chrom, nikiel, kobalt, miedź, pallad, ołów), ale również pestycydami, substancjami chemicznymi, pasożytami, bakteriami;
• analizę pierwiastkową włosa – badanie dostarcza informacji o stanie wysycenia organizmu 29 pierwiastkami, w tym toksycznymi (aluminium, rtęć, kadm, arsen, ołów) oraz analizuje proporcje między nimi.

Obie metody są nieinwazyjne i nie wymagają kłucia, pobierania krwi oraz nie są związane z jakimkolwiek bólem.